Borsa İstanbul hisse piyasalarında işlem gören şirket hisselerinde, işlemlerin adil ve dürüst bir şekilde gerçekleşmesinin sağlanması ve yatırımcıların aşırı volatilitenin (dalgalanma) getirdiği risklerden korunmaları amacıyla Borsa İstanbul tarafından tedbir sistemi devreye alınmaktadır. Alınan tedbir kararları içerisinde en çok uygulanan tedbirlerin başında açığa satış ve kredili işlem yasağı tedbir kararı gelmektedir. Bu yazımızda sizlere Açığa satış ve kredili işlem yasağı nedir? Açığa satış ve kredili işlem yasağı hisseyi nasıl etkiler? Açığa satış ve kredili işlem yasağı iyi mi? sorularının cevabını bulmaya çalışacağız.
Açığa satış ve kredili işlem yasağı nedir?
Volatilite bazlı tedbir sistemi (VBTS), borsa piyasalarında ani fiyat hareketlerine karşı koruma sağlamak amacıyla kullanılan bir mekanizmadır. Bu mekanizma, piyasadaki fiyat hareketlerinin ölçülmesi ve kontrol edilmesi yoluyla çalışır. VBTS kapsamındaki kararları Borsa İstanbul A.Ş. alır ve seans bitiminde Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) üzerinden paylaşır. Borsa İstanbul tarafından açıklanan tüm tedbir kararları, Rota Borsa üzerinden kullanıcılara anlık olarak haber şeklinde aktarılır.
Açığa satış işlemi, sahip olunmayan sermaye piyasası araçlarının satılmasını ya da satışına ilişkin emrin verilmesini ifade eder. Daha açık ifadeyle açığa satış, borsada bir yatırımcının sahip olmadığı bir hisse senedini satarak daha düşük fiyattan geri almayı amaçlayan bir işlem türüdür. Açığa satış işlemi genellikle yatırımcıların bir hisse senedinin fiyatının düşeceğine inandıkları durumlarda kullanılır.
Açığa satış ve kredili işlem yasağı tedbir kararı alınan hisselerde, tedbir uygulamasının başlayacağı ilk günden itibaren hissede açığa satış işlemi uygulanamaz. Tedbir uygulamasının bitiş tarihi Borsa İstanbul tarafından duyurulmaktadır. Dolayısıyla tedbir kararının bitiş tarihine kadar açığa satış işlemi gerçekleştirilemez.
Açığa satış ve kredili işlem yasağı hisseyi nasıl etkiler?
Açığa satış ve kredili işlem yasağı tedbir kararlarının hisseyi nasıl etkileyeceği, şirketin o dönemdeki haber akışı ve hisse senedine olan talep ile ilgili bir durumdur. Bazı hisseler kararlardan olumsuz etkilense de, karar sonrası yükselişine devam eden örnekler de mevcuttur. Bazı hisselerde ise aksine tedbir kararı geldikten sonra hisselerde önemli yükselişler de yaşanabilmektedir. Yatırımcılar kararlarını verirken şirketin mali, teknik durumunu ve haber akışını takip etmelidir.
Açığa satış ve kredili işlem yasağı iyi mi?
Açığa satış ve kredili işlem yasağı tedbir kararının hisse senedi için iyi olup olmadığı piyasa koşulları ve mevcut konjonktüre göre değişebilir. Sert düşüş yaşayan hisseler için alınan tedbir kararları bazen hissenin düşüşünü yavaşlatabilmekte ve yatırımcıları nispeten koruyabilmektedir. Ancak bu durumun bir kesinliği yoktur ve şirketin mali durumu, konjonktür, piyasa koşulları ve yatırımcı ilgisine göre değişebilmektedir.
